“Chờ đợi là một hành trình gian khổ – nhưng rất có lợi”, dẫn lời người đứng đầu Grab.
Trong loạt phỏng vấn này, các thành viên sáng lập của Grab sẽ nói về kinh nghiệm xây dựng ứng dụng đặt xe hàng đầu Đông Nam Á. Tuần này, Adelene Foo và Lim Kell Jay chia sẻ việc phải chờ đợi gì khi chuyển từ môi trường công ty sang môi trường khởi nghiệp.
Bạn từng cân nhắc chuyển nghề để tham gia khởi nghiệp?
Đó là quyết định mà Adelene Foo và Lim Kell Jay gặp cách đây vài năm. Hai người bạn này có những công việc đáng ganh tị tại Accenture, trước khi lần lượt trở thành lãnh đạo các văn phòng Malaysia và Singapore của Grab.
Vào tháng 6/2012, Adelene gia nhập Grab (khi đó có tên là MyTeksi) với tư cách Tổng Giám Đốc Điều Hành (phụ trách Malaysia), khi công ty khởi nghiệm này còn rất trẻ. Khoảng một năm sau, Kell Jay gia nhập Grab để thành lập các hoạt động tại Singapore từ đầu.
Họ cho chúng ta thấy rằng: bạn phải bỏ ra 1 khoảng thời gian chờ đợi để có thể gặt hái được thành công ở nơi làm việc mới.
Ít ổn định hơn, nhưng có cơ hội tạo dấu ấn riêng
Tình trạng thiếu ổn định của một công ty khởi nghiệp là một rào cản đối với nhiều người.
Nhưng với Kell Jay, cơ hội giải quyết một vấn đề xã hội là một yếu tố quyết định. “Chúng tôi đang giải quyết một vấn đề thú vị,” Kell nói: “Bạn giải quyết vấn đề giao thông chỉ bằng công nghệ trên điện thoại thông minh bằng cách nào? Điều đó thực sự làm tôi thích thú.”
Adelene tin vào cơ hội tạo ra một tác động, ngay cả khi điều đó có nghĩa là hy sinh một công việc thoải mái.
Trước khi gia nhập Grab, cô đã đăng ký tham gia chương trình MBA, được công ty của cô tài trợ hoàn toàn. Thậm chí cô còn đang trên đường thăng tiến sau khi trở lại.
Nhưng định mệnh là cô tìm đến một người quen để được tư vấn về đơn đăng ký MBA. Người này hóa ra là đồng sáng lập Grab, Tan Hooi Ling, đang xây dựng một công ty khởi nghiệp.
Hooi Ling đưa ra một đề nghị cho Adelene: Gia nhập công ty khởi nghiệp của cô và trải nghiệm quá trình thành lập một doanh nghiệp. “Cô ấy nói với tôi rằng nó sẽ là một ‘chương trình MBA miễn phí!” Adelene nói đùa. “Nhưng sẽ không có sự ổn định tài chính. Tất cả những gì họ có là một tầm nhìn, và không gì khác.”
Adelene cuối cùng quyết định làm theo, chấp nhận giảm lương 40 phần trăm. Cô nói: “Sẽ luôn có cơ hội kiếm tiền, nhưng hiếm khi có được một vị trí mà bạn tạo được dấu ấn riêng”.
“Tôi không mắc nợ hay có nghĩa vụ tài chính gì – có gì để mất đâu? Tôi sẽ hối hận hơn nữa nếu tôi chưa từng thử.”
Những ngày đầu: Adelene Foo (ngoài cùng bên phải) với đội ngũ Grab Malaysia.
Từ ủy quyền đến tự làm mọi thứ
Hồi đó, các nhóm trong Grab rất tinh gọn. Mặc dù cô lãnh đạo văn phòng Malaysia, Adelene phải thiết kế banner và bận rộn đảm nhận dịch vụ tiếp thị và dịch vụ khách hàng.
“Thậm chí tôi phải hình dung ra phải trả lương nhân viên như thế nào. Đến từ một nơi có mọi bộ phận hỗ trợ, việc này thật phi thường,” cô nói.
Bên kia, Kell Jay cũng gặp một tình huống tương tự. Sau 9 năm hoạt động trong lĩnh vực tư vấn, anh phải xây dựng một văn phòng từ con số không.
Anh một tay tạo dựng văn phòng. “Một trong những việc đầu tiên tôi làm là mua ghế từ Ikea và sửa chữa cho phù hợp. Tôi cũng mua laptop cho nhân viên,” anh cho biết. Đội ngũ Singapore tự đảm nhận vai trò của nhà thầu, sơn văn phòng và mua mọi thứ kể cả giấy vệ sinh.
Có một lần, văn phòng Malaysia không thể chuyển tiền đến Singapore để thanh toán cho tài xế đúng hạn.
Kell Jay đưa ra một quyết định nhanh và rút $50.000 tiền tiết kiệm của vợ chồng anh để trả cho tài xế.
“Chúng tôi mới có mặt trên thị trường và đối mặt với một ứng dụng gọi xe của đối thủ cạnh tranh. Nó phụ thuộc vào việc các tài xế tin tưởng thương hiệu nào – và không có cách gì để phá vỡ sự tin tưởng đó hiệu quả hơn là không trả lương,” anh nói. “Điều kiện duy nhất của tôi với [CEO của Grab] Anthony là tôi nhận lại tiền của mình!”
Khó khăn, nhưng có được những phần thưởng xứng đáng
Mặc dù chỉ mới là công ty khởi nghiệp rất nhỏ, văn hóa tự thân đã giúp nuôi dưỡng tình thân hữu giữa các nhóm tại Grab.
“Khi chúng tôi tiến hành đợt nâng cấp máy chủ lớn, toàn bộ đội ngũ Malaysia bận rộn làm việc và ngủ qua đêm trong văn phòng,” Adelene nhớ lại. “CEO của chúng tôi, Anthony ngủ trong túi ngủ và mua dim sum cho nhóm.”
Trải nghiệm đó tạo thành nền tảng của văn hóa công ty. Ngày nay, các áp phích ghi ‘Vấn Đề Của Bạn Là Vấn Đề Của Tôi’ treo trên tường của văn phòng Grab – là chứng minh về những ngày khi mà tất cả mọi người cùng đóng góp.
“Lúc đó không có ranh giới giữa người lãnh đạo và nhân viên. Chúng tôi làm việc như một tập thể, làm mọi việc có thể để cải thiện ứng dụng,” Adelene cho biết.
Văn phòng mà Kell Jay và đội ngũ của anh thành lập đã phát triển thành một khu phức hợp lớn hơn, chứa các bộ phận chuyên môn, như tiếp thị và tài chính, và một trung tâm hỗ trợ tài xế.
Vào năm 2015, trung tâm Nghiên Cứu & Phát Triển rộng 4.500 mét vuông của Grab đã được thành lập ở Cecil Street, trung tâm của khu thương mại ở Singapore.
Khi nhìn lại, Kelly Jay xác nhận rằng việc gia nhập công ty khởi nghiệp không dành cho người yếu tim. “Nhưng nó mang lại phần thưởng cao vì bạn nhìn thấy sự tiến bộ của mình mỗi ngày,” anh nói thêm.
Những bài học dành cho những ai muốn khởi nghiệp:
1. Đừng sợ chướng ngại
Cân nhắc chi phí cơ hội của việc gia nhập một công ty khởi nghiệp. “Ở một vị trí ở đó bạn có thể gây ảnh hưởng và tác động, một thứ mà tiền bạc không mua được,” Adelene cho biết. Và thất bại? Bình thường thôi. “Nếu bạn từng mơ đến việc tự làm gì đó, hãy chuẩn bị chấp nhận sai lầm. Bạn sai lầm càng nhanh, bạn sẽ thành công càng nhanh,” Kelly Jay cho biết.
2. Ưu tiên hóa liên tục
Người mới khởi nghiệp thường phải đảm nhận nhiều vai trò trong một công ty mới khởi nghiệp. Để tránh bị lún chân, “hãy đặt ra các con số ưu tiên cho mọi việc,” Adelene khuyên. “Bây giờ bạn thật sự cần biết điều gì? Nó có được nhiều khách hàng hơn hay không? Đừng bắt tay vào việc đầu tiên bạn thấy vì nó có thể không phục vụ cho mục tiêu lớn hơn của bạn.” Ngoài ra, cũng biết khi nào cần tuyển dụng. “Nếu bạn tự làm mọi thứ, bạn sẽ không thể mở rộng. Hãy tạo ra khoảng trống cho mình.”
3. Không bao giờ phá vỡ niềm tin với đối tác của bạn
Các tài xế đã là (và vẫn là) những bên liên quan quan trọng trong hoạt động kinh doanh của Grab. Mặc dù đội ngũ Singapore rất tinh gọn, Kell Jay nhớ lại mọi người làm việc tăng ca thế nào chỉ để lập báo cáo thu nhập của tài xế. Việc này từng được thực hiện theo cách thủ công trên bảng tính Microsoft Excel và email cho mọi tài xế (tất cả 1.000 người) để họ có thể ghi lại thu nhập của mình. Nhưng những cử chỉ tận tình như thế này đã chiếm được lòng tin của tài xế.
4. Xây dựng một mạng lưới hỗ trợ
Cuộc sống khởi nghiệp có thể đơn độc do đó hãy tìm cho mình những người cổ vũ. Kell Jay ghi công vợ ông đã hỗ trợ, đồng hành cùng ông ngay cả khi ông đi mua bàn ghế văn phòng. “Tôi rất biết ơn cô ấy đã cho phép tôi chấp nhận một rủi ro. Sự hỗ trợ của gia đình là cực kỳ quan trọng.”
Adelene Foo hiện nay là lãnh đạo vùng của mảng xe hai bánh của Grab, trong khi Lim Kell Jay là Giám đốc quốc gia của Grab Singapore. Bạn muốn gia nhập Grab? Hãy tham khảo trang web việc làm của chúng tôi tại http://grab.careers/
